Unia Europejska to wspólnota państw, które dobrowolnie się zrzeszyły, by w swoim gronie krzewić i pielęgnować wartości demokratyczne. Troska o praworządność, prawo do wyrażanie opinii czy wyznawania religii są podstawowymi prawami obywateli Unii Europejskiej. Jednym ze sposobów jej wyrażania jest wdrożenie w życie zasady kadencyjności w reprezentowaniu Unii na zewnątrz oraz organizowanie prac i przewodniczenie Radzie Unii Europejskiej. Okres ten nazywany jest prezydencją. Co to oznacza i z czym się wiąże prezydencja?
Zgodnie z przyjętą definicją, prezydencja Rady Unii Europejskiej to okres, podczas którego dane państwo członkowskie przewodniczy posiedzeniom Rady Europejskiej. Do jego zadań należą wówczas także reprezentowanie Rady na arenie międzynarodowej. Taki system powstał jeszcze w czasach funkcjonowania Europejskiej Współpracy Gospodarczej. W 1993 roku, kiedy to ogłoszono powstanie Unii Europejskiej, podtrzymano takie rozwiązanie jako pożyteczne i funkcjonalne. Obecnie, po 2009 roku, kiedy to nadano Unii Europejskiej osobowość prawną, także jest ono stosowane.
Każde państwo członkowskie w końcu będzie pełnić tą funkcję, bowiem system oparty jest na rotacyjności. Jedna „kadencja” została zaprogramowana na pół roku. Kolejność odbywania została ustalona z góry. Dla przykładu, Polska prezydencję pełniła w drugiej połowie 2011 roku, natomiast kolejna przypada na pierwszą połowę 2025 roku. Przewodnictwo w Radzie Europejskiej jest czysto honorowe, bowiem wraz z nadaniem podmiotowości prawnej Unii Europejskiej w 2009 roku (Traktat Lizboński), utworzono stanowisko przewodniczącego Rady Europejskiej. Stanowisko to nazwano popularnie prezydentem Unii Europejskiej. Jest on wybierany od 1 stycznia 2010 roku przez przedstawicieli wszystkich krajów członkowskich, a jego kadencja trwa dwa i pół roku. Obecnie stanowisko to zajmuje Polak, były premier, Donald Tusk.
Znaczenie roli oraz zakres obowiązków przedstawiciela kraju pełniącego funkcję prezydencji Unii Europejskiej został także pomniejszony poprzez znaczące umocnienie roli wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Do jego zadań włączono między innymi prawo reprezentowania Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej. Zajmuje się on także rozwiązywaniem problemów wynikających z dużej liczby krajów członkowskich.
Pomimo, iż prezydencja w Unii Europejskiej ma wyłącznie charakter honorowy i pociąga za sobą żadnych znaczących decyzji oraz zobowiązań, to obrosło już sporym znaczeniem. Oto poszczególne kraje członkowskie przypisują prezydencji duże znaczenie reprezentacyjne, opracowując specjalnie do niej dedykowane loga czy inne oznaczenia.