Unia Europejska to nie tylko wspólnota państw, które chcą wspólnie realizować cele, chcą współpracować i pokojowo koegzystować. To także szereg instytucji, których zadaniem jest właśnie wytyczanie drogi osiągania tychże celów, określanie nowych i ogarnianie całej biurokracji, która mnoży się każdego roku. Jedną z najważniejszych instytucji Unii Europejskiej jest Rada Europejska. Jej zadaniem jest wytyczanie kierunków rozwoju i polityki całej Wspólnoty Europejskiej. Rada Europejska nie jest tym samym co Rada Unii Europejskiej czy Rada Europy.

Co zrobić jeśli obywatel Unii Europejskiej czuje się pokrzywdzony przez działania lub ich brak jakiejś instytucji Unii Europejskiej? Czy należy z tym coś zrobić? Jak najbardziej! W obszarze instytucjonalnym Unii został powołany urząd Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, którego zadaniem jest badanie skarg obywatelskich przeciwko instytucjom, organom, urzędom i agencjom Unii Europejskiej. Obecnie na tym stanowisku pracuje Emily O’Reilly.

Trybunał Obrachunkowy (fr. Cour des Comptes, ang. Court of Auditors), zwany potocznie Europejskim Trybunałem Obrachunkowym (ETO) jest instytucją Unii Europejskiej, która kontroluje wykonanie budżetu, a także wpływy i wydatki Wspólnot Europejskich. Trybunał został powołany 18 października 1977 roku na mocy II traktatu budżetowego z 22 lipca 1975 roku. Wówczas był jedynie organem wspólnotowym, a od Traktatu z Maastricht jest już instytucją europejską. Swoją siedzibę ma w Luksemburgu. W skład Trybunału wchodzi po jednym przedstawicielu każdego państwa członkowskiego.

O biurokracji europejskiej krążą już legendy. Ponoć każdy ruch unijnych komisarzy czy urzędników ma być opisany, sformalizowany i poddany odpowiedniej procedurze. Podobny los ma spotkać europejskich przedsiębiorców, którzy już cierpią z powodu nadmiernej „papierologii”. I tak, będąc w gąszczu tych unijnych dyrektyw, rozporządzeń i zaleceń można się zgubić albo coś źle zinterpretować. Wówczas spór prawny gotowy. Dlatego, by rozwiązywać te wątpliwości oraz spory, powołano Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zwany potocznie ETS.

Przemierzając dzisiaj drogi od Warszawy, poprzez terytorium Niemiec, Francji do słonecznej Hiszpanii, turysta nie zastanawia się, dlaczego nie ma kontroli na granicach poszczególnych państw, tylko mknie na upragniony urlop. Tymczasem czas przejazdu z Polski do Hiszpanii znacznie się skrócił dzięki właśnie zniesieniu obowiązku kontroli przygranicznej. Stało się to możliwe dzięki tak zwanemu Układowi z Schengen. Porozumienie to zniosło właśnie kontrole graniczne między obywatelami państw je ratyfikujących. W zamian za płynne przemieszczanie się, położono nacisk na współpracę w zakresie bezpieczeństwa i polityki azylowej, a także współpracy przygranicznej.