Choć wyznawana religia jest prywatną kwestią każdego człowieka, to jej prawa, etyka, filozofia mają już wpływ na masy, a czasem na całe państwa. Tak jest w przypadku krajów członkowskich w Unii Europejskiej. Traktaty europejskie podkreślają, że każdy człowiek ma prawo do wyznawania wiary oraz do przestrzegania jej zasad, o ile nie są one niezgodne z prawem.
Swoboda wyznania daje więc możliwość koegzystowania różnych religii w obrębie całej Unii Europejskiej. Zgodnie z deklaracjami, większość mieszkańców Unii to chrześcijanie. Jest to niestety tylko przypuszczenie, ponieważ niektóre kraje, takie jak Francja czy Belgia, nie zbierają danych dotyczących religii wyznawanej przez swoich obywateli. Inne natomiast kraje, takie jak Wielka Brytania czy Grecja, nie mają jasnego rozdziału państwa od kościoła, w związku z tym każdy ich obywatel jest automatycznie przypisywany do kościoła. Zatem liczba wiernych będzie tam mocno zawyżona.
Europejskie chrześcijaństwo dzieli się na trzy główne odłamy – katolicyzm, protestantyzm i prawosławie. Katolicyzm dominuje w Hiszpanii, Portugalii, Irlandii, Austrii, Włoszech, na Malcie, Słowenii, Węgrzech, Polsce, Czechach, Litwie, Słowacji czy w południowych i zachodnich landach Niemiec. Protestantyzm jest religią dominującą w Danii, Szwecji, Finlandii, Estonii i na Łotwie. Szacuje się także, że na terenie Unii Europejskiej swoją działalność prowadzi ponad milion dwieście tysięcy świadków Jehowy. Jeśli chodzi o wyznawców judaizmu, to jest ich w Europie stosunkowo niewielu, bo ok półtora miliona. Ich największymi skupiskami są kraje zachodnie – Francja, Niemcy i Wielka Brytania.
Coraz liczniejsza staje się grupa wyznawców islamu. I nie byłoby w tym nic niepokojącego, gdyby muzułmanie mieli pokojowe nastawienie i nie chcieli islamizacji świata Zachodu. Wyznawców nauk Mahometa jest blisko dwadzieścia milionów. To najczęściej imigranci, którzy uciekli przez wojnami, głodem czy prześladowaniami. Obecnie ich liczba drastycznie rośnie ze względu na falę uchodźców z Syrii i innych miejsc objętych wojnami i konfliktami zbrojnymi. W Unii mieszka także liczna grupa sikhów, hinduistów, rastafarian, spirytualistów i wyznawców voodoo. Do tego w Unii żyje obecnie około 3 milionów buddystów.
Jak się nietrudno domyślić, najbardziej zróżnicowanymi pod względem religii, są duże miasta Europy Zachodniej. Można tam spotkać niemal wszystkie religie świata. Miasta takie jak Paryż, Londyn, Rotterdam, Haga, Bruksela, Kolonia, Luksemburg, Sztokholm, Berlin, Hamburg, Madryt czy Frankfurt nad Menem to tylko wybrane przykłądy takich tygli religijnych w Europie. Im dalej na wschód, tym zmniejsza się populacja wyznawców innych religii niż katolicyzm czy prawosławie.